HISTORIEK
Ieder jaar op de tweede zondag van september trekt de Grote Processie van Doornik door de straten van de stad. Deze geloofsuiting kent een lange geschiedenis. Haar wortels stammen uit een ver verleden. Deze ommegang die in de middeleeuwen ontstond heeft de eeuwen getrotseerd en is de uitdrukking van een trouwe belofte die negen eeuwen heeft overleefd.
OORSPRONG VAN DE DOORNIKSE PROCESSIE
​
Rond de jaren 1089 en 1090 woekerde in het Doornikse, in Vlaanderen en in Brabant een wrede ziekte. Het ging waarschijnlijk om een massale vergifting door moederkoren (ergotisme) en niet, zoals dikwijls beweerd wordt, om de pest. De tijdskronieken spreken met grote nauwkeurigheid over deze tragische epidemie. De zieken en al diegenen die vreesden door de ziekte aangetast te worden, kwamen in grote getallen genezing en bescherming zoeken in de kathedraal van Doornik. Waarom in deze kerk? Omdat, voor velen onder hen, de Doornikse kathedraal de kerk was van hun bisschop, de vader van zijn volk. Daarenboven wisten ze ook dat deze tempel toegewijd was aan de Heilige Maagd. Zij die Christus gebaard heeft voor de verlossing van de mensheid.
Gevoelig voor de ellende van zoveel mannen en vrouwen nodigde Radbod, bisschop van Noyon en Doornik, de christenen uit om op vrijdag 13 september 1090 een algemene vastendag te houden en ’s anderendaags, zaterdag 14 en feest van de Kruisverheffing, een smeekprocessie door de met de dood bedreigde stad te trekken. Hun gebed werd verhoord en er kwam een einde aan de gesel. Erkentelijk voor deze goddelijke gunst besloot bisschop Radbod deze processie jaarlijks terug te houden.
​
EEN ALTIJD GEHOUDEN BELOOFTE
​
Sinds het einde van de XIe eeuw wordt de belofte van bisschop Radbod in ere gehouden. Eén enkele uitzondering in deze lange geschiedenis: in 1566 valt de stad in handen van de beeldenstormers en kon de processie niet uitgaan. De opeenvolgende oorlogen en ook niet de Franse Revolutie zijn er niet in geslaagd de processie te beletten. Zelfs in de 20ste eeuw, toen de kathedraal voor de eredienst gesloten werd, namen de gelovigen van de Onze-Lieve-Vrouw parochie het initiatief de processie te houden binnen de muren van de kathedraal, die voor de gelegenheid heropend werd.
​
HET VERLOOP VAN DE PROCESSIE
​
In de loop der eeuwen wisselde het verloop van de processie van Doornik meermaals. De levende traditie waarvan zij getuigd maakt dat haar vorm niet onveranderlijk bleef. Iedere periode heeft er haar eigen stempel op gedrukt. Toch bleef het diepe streven, dat door haar stichter vooropgesteld werd, steeds behouden: een geloofsbelijdenis in Christus, enige redder, belichaamd in een christelijke gemeenschap onder leiding van haar bisschop en verenigd rond de Maagd Maria en rond de heilige beschermers van de stad. De processie van Doornik is het unanieme gebed van gans een gemeenschap die God wil eren; een gemeenschap die samen met de heiligen in de hemel, verpersoonlijkt in hun relieken of beelden, het gebed delen van hun aardse broeders.
DE NAUWE BANDEN TUSSEN VLAANDEREN EN DOORNIK
​
De Vlaamse bisdommen Brugge, Gent en Ieper worden pas in 1559 gesticht, zodat vóór die datum Doornik de bisschopszetel was van al die Vlaamse gewesten. Zo kwam het dat jaarlijks een groot aantal Vlamingen op bedevaart trok naar de Doornikse kathedraal om er de Vlaamse Onze- Lieve Vrouw te vereren en aan de Grote Processie deel te nemen. Voor die “Notre-Dame Flamande” zoals ze nu nog genoemd wordt, werd in 2015 door Nicolas de Verdun het oudste en meest waardevol reliekschrijn van de kathedraal vervaardigd uit verguld zilver. Een eeuwenoude traditie gaf vroeger de Gentenaars het voorrecht dit schrijn in de processie te dragen.
Sinds het begin van deze eeuw komt de Gentse vereniging het "Historisch Genootschap Keizer Karel" elk jaar naar Doornik om aan de processie deel te nemen en het OLV-schrijn te begeleiden.